OKULLAR AÇILDI KANTİNLER NASIL DENETLENMELİ?

Geleceğimizin teminatı olan çocuklarımızın kişisel temizlik ve hijyen konularında bilgilendirilerek; güvenilir gıda temini ve tüketiminin sağlanması, toplumsal bilincin oluşturulmasına katkıda bulunulması, sağlıklı genç nesil ile geleceğimizin teminat altına alınması ve başta okul kantinleri ile okul çevresindeki gıda üretim ve satış yerleri olmak üzere güvenilir/kaliteli gıda maddesi üretim, satış ve tüketiminin sağlamaktır. Çocuklarımızı beslenmeleri için emanet ettiğimiz okul kantinlerinin kontrolsüz, kalitesiz ve daha da önemlisi, sağlıksız ve inançlarımıza uymayan ürünlerin satıldığı mekânlar haline geldiği herkes tarafından bilinen bir gerçek. Bu konu hakkında okul yönetimlerine, okul aile birliklerine ve velilere bazı hatırlatmalarda bulunmak istiyorum.

Bu çerçeveden bakınca, okul kantinlerinin vahim durumuna daha bir dikkat etmek gerekiyor. Çünkü okul döneminde kantinler çocuklarımızın beslenmesinde çok önemli bir yer tutmaktadır. Çocuklarımız için fast-food yiyecekler daha cazip olduğu için öğle yemeklerini beğenmeyen çocuklarımız, beslenmek için kantine yönelmekteler. İşte bu noktada risk ve tehlike başlamakta. Şöyle ki:

1. Kantinlerde personel hijyeni gözden kaçırılmaktadır. Gıda hazırlayan çıplak eller aynı zamanda para alışverişi de yapmaktadır. Bu durumda kantinden alınan gıdanın besleyici olmaktan çıktığını söyleyebiliriz. Para, binlerce kez el değiştirdiğinden ve binlerce kasaya girip çıktığından tam bir mikroorganizma yuvasıdır. Bundan dolayı para yoluyla hastalık bulaşmasına dikkat edilmelidir.

2. Kantin personelinin belli dönemlerde yapması gereken portör muayeneleri düzenli olarak yapılmamaktadır.

3. Kantin sahasının hijyenik temizliği yetersizdir. Okullarda haşere mücadelesi hizmetleri yapılmadığından, eklembacaklılar ve kemirgenler de çocuklarımız gibi beslenmek için kantine gelmekte, ihtiyaçları olan gıdaları fazlasıyla burada bulmakta ve beslenmelerinin ardından  tekrar yuvalarına dönmektedir. Mevcut haşerelerin taşımış olduğu mikroorganizmalar böylece kantinin her yerine ve tabiî ki çocuklarımızın tükettiği besin maddelerine de bulaşmaktadır.

4. Okul kantinlerindeki soğuk hava dolaplarının durumu da iç karartıcıdır. Gıda zehirlenmelerinde gıda kaynaklı etkenlerde en büyük faktör kantin buzdolabıdır. Kantin yetkilisi buzdolabını kullanmayı bilmemekte, soğukluk etkisini ölçememekte ve ürünleri gelişi güzel yerleştirmektedir. Buzdolabı, yapısı gereği belirli miktarda gıda maddesini soğutabilmektedir, bu kapasite belirlenmiştir. Bu kapasitenin yükselmesi durumunda soğutma etkisi azalmakta, dolap içinde kızışma olmaktadır. Yine buzdolabı kullanımlarında kaplanma ve buzlanma yapan serpantinler hiçbir zaman soğutma işlemi yapmazlar. Buz kitlesi görülmesinin en büyük sebebi dolabın hava alması veya dolap kapaklarının açık kalması veya kapasitesinden fazla ürün konulmasıdır. Bundan dolayı ürünler bozulmaktadır. Bir de bazı kantinlerde iktisat olsun diye hafta sonları buzdolapları kapatılmakta, bu şekilde çok büyük risklere davetiye çıkarılmaktadır.

Okul kantinlerinin bu iç karartıcı durumu göz önünde bulundurularak, okulların açılmasıyla birlikte yetkililer kantinleri sıkı bir denetime tâbî tutmalıdır. Her şeyden önce, okul kantinleri için ciddi bir yönetmelik ve fiziki şartlar prosedürü hazırlanmalıdır. Bu konuda veliler ve okul yöneticileri ortaklaşa bir kampanya başlatmalıdır.

Okul Kantinleri-Genel Kurallar      

-     İşyeri açılabilmesi için gerekli izin ve ruhsat alınmış olmalıdır.

-     İşyeri amacına uygun olarak aydınlatılmalıdır.

-     İşyerinde idari büro, malzeme deposu, müşterek veya münferit kullanma özelliğinde WC vb. mekanlar bulunmalıdır.

-     İşyeri tabii olarak havalandırmalı, mümkün olmadığı hallerde, mekanik havalandırma sistemi bulunmalıdır.

-     İşyerinde devamlı su ve sıcak su sağlayan tesisat bulunmalıdır. Yeterli sayıda musluk ve lavabo bulunmalı,lavabolarda sıvı dezenfektanlı sabun kullanılmalı, üzeri mermer, fayans, paslanmaz çelik veya benzeri malzeme kaplı tezgah bulunmalıdır.

-     Tezgah ve lavabonun bulunduğu duvar yerden en az 2 m yüksekliğe  kadar fayans mermer veya benzeri malzeme ile kaplı olmalıdır.

-     Zemin mermer, seramik, karo mozaik veya benzeri su geçirmez malzeme ile kaplı olmalıdır. Zeminin uygun bir yerinde kanalizasyona veya foseptiğe bağlanan ızgaralı ve sifonlu yer süzgeci bulunmalıdır.

-       Elbezi ve bulaşık bezleri ayrı ayrı renkte olmalıdır.

-       İhtiyaca yetecek miktarda ağzı kapalı çöp kapları bulunmalıdır.

• İşyerinde TS 8358’e göre düzenli aylık mücadele ve TS 12524’e göre dezenfeksiyon programı yapılmalı,
•  ve uygulanmalıdır.

-       İşyerinde TS 6075’e uygun ecza dolabı bulunmalıdır.

-       İşyerinde yangına karşı TS 4156’ya uygun tedbirler alınmış olmalıdır.

-       İşyerinde çevre kirliliğini önleyici bütün tedbirler alınmalıdır.

-       İş kazalarına karşı uyarıcı levhalar asılmalıdır.

-       Depolar dolaplar enaz haftada bir temizlenmelidir.

-       İşyerinde kullanılan gıda maddelerinden (sosis, salam, sucuk, kaşar, süt ayran vb.) TSE Belgeli Ürünler tercih edilmelidir.

-       Hizmette kullanılan alet ve cihazlar işyerine ait olmalıdır. Kullanma talimatları uygun yerlere açılmış olmalı Tamir ve bakım servsi ile sözleşme yapmalıdır.

-        Hizmet Yerinde tost makinası, fritöz, Çay-kahve makinası, vitrinli buzdolabı ve meşrubat dolabı vb bulunmalıdır.

ÇALIŞANLARLA İLGİLİ KURALLAR

-İşyerinde enaz lise veya dengi okul mezunu hijyen ve sanitasyon bilgisine sahip bir sorumlu bulunmalıdır.

- Çalışanlar kişisel hijyen kurallarına uymalı çalışma süresi içinde iş kıyafeti giymeli, maske ve eldiven kullanmalı yaka kartı taşımalıdır. En az iki takım beyaz iş kıyafeti bulunmalıdır.

-Günlük kişisel hijyenik kontroller yapılmalıdır.

-İşyerinde bulunan işyeri sahibi/sahipleri ile çalışanlar işe girişte bulaşıcı salgın hastalıkları bulunmadığına ve bulaşıcı salgın hastalık taşıyıcısı olmadığına dair sağlık raporu almalı ve bu rapor her 3 ayda bir yenilenmelidir. Hasta ve taşıyıcı olduğu tesbit edilenler işyerinde  çalıştırılmamalıdır.

-İşyerinde güvenilirliği tesbit edilmiş elemanlar çalıştırılmalı ve personel bilgileri kişisel dosyalarında saklanmalıdır. Çalışanların görev yetki ve sorumlulukları belirlenmiş olmalı, hizmet verilen yerin kurallarına uymalıdır.

-Çalışan personele verilen hizmetle ilgili hizmet içi eğitim verilmelidir.

• Paylaş