You are using an outdated browser. For a faster, safer browsing experience, upgrade for free today.
Blog & Makaleler

Kırtasiye ürünleri ve tehlike



Bunları Biliyor musunuz?

Ne gibi zararları vardır?

Kırtasiye ürünleri pek çok kimyasal hammaddeden oluşur ve kullanımları sırasında çocukların yoğun temasta bulunduğu ürünlerdir. Olası temas biçimleri; yoğun olarak deri teması, eller vasıtası ile veya doğrudan göze bulaşma, ağız teması ile sindirim sistemine bulaşma ve ürünün içerdiği uçucu sıvıların solunması şeklindedir. Kırtasiye ürünlerin kaplamasında sağlamlık ve parlaklık için kullanılan ağır metaller, deriden ya da ağız yoluyla insan vücuduna geçer. Kanserojen, zehirli ve alerjiktir. Böbrek, karaciğer ve eklemlerde birikir ve çocuklarda sinir ve bağışıklık sistemini tahrip eder. Boya kalemlerinde kullanılan 'azo boyar' maddeler kanserojendir. Ciltte alerjik rahatsızlık yapar. Çantalarda kullanılan su geçirmezlik özelliği sağlayan ve yine ağaç kırtasiye ürünlerinde kullanılan su itici özelliği sağlayan formaldehit, deride alerjik reaksiyon, göz ve solunum yollarında tahrişe neden olur. Metallerin sertliğini artırmak ve paslanmayı engellemek için kalem, kalemtıraş, pergel gibi ürünlerde kullanılan nikel, yüksek derecede alerjik bir maddedir. Plastik matara, beslenme kabı, diğer plastik ürünler, ağaç kırtasiye ürünlerinde antibakteriyel özelliği sağlayan, mantar önleyici özelliği olan, spor giysilerde terleme önleme özelliği için kullanılan kalay, beyin ve sinir sistemini etkileyebilir. Bağışıklık sistemine zarar verebilir.

Kokulu silgilere dikkat

Kokulu silgide, bu kokunun elde edilebilmesi için üretimde solvent bazlı bağımlılık yapıcı maddelerden yararlanılmaktadır. Xylol, xylene, toluol, hexol, etilasetat gibi organik çözücülerin de kırtasiye malzemesinde, zamk ve yapıştırıcıların yapışkan maddesini eritmek, beyaz tahta kalemi, resim kalemi ve ince uçlu kalemlerde gibi keçe kalemlerin mürekkeplerini eritmek ve kokulu ürünlerin parfüm kokmasını sağlamak için kullanılır. 'Mürekkebinde çözücü olarak etilasetat, kesilen gibi organik çözücüler bulunan (solvent bazlı) her türden keçe kalemlerin kullanılması öğretmenlerin ve öğrencilerin sağlığı için çok zararlıdır. Bu tür organik çözcülerin kendisi kanserojendir, maruz kalanlarda kan kanserine neden olur. Ayrıca bu maddeler çocuklarda koklama alışkanlığı yaratarak geleceğin tinercilerinin oluşmasına zemin hazırlarlar.

Kokulu silgi, kokulu kâğıt, oyun hamuru, keçeli kalem, gibi uçucu madde içerebilecek ürünler alırken üzerinde yeşil nokta içinde 'Solvent içermez' şeklinde uyarılar bulunan, su bazlı ürünler seçilmelidir.

Kırtasiye alışverişinde anne-babalar nelere dikkat etmeli?

Sayfamın izin verdiği ölçüde saydığım nedenlerle güvenilir olmayan markaların ürünlerinin çocuklar için kesinlikle satın alınmaması gerekir. Bu konuda duyarlı olunmalı, kaliteli ürünün pahalı olmasına karşın uzun yıllar kullanılabileceğinin akıllardan çıkarılmaması gerekir. Plastiği hayatımızdan tümüyle çıkarmamız belki olanaksız ancak en azından anaokulu ve ilköğretim çağında bulunan, bu tür zararlı maddelerden yoğun şekilde etkilenen çocuklarımızı, plastiğe bağlı kanserojen madde etkisinden kurtarmalıyız.

Anne babalar ve öğretmenler beyaz tahta kalemi ve benzeri keçe kalemleri alırken üzerinde suda çözülmüş (su bazlı) veya 'alkolde çözülmüş (alkol bazlı) boyadan yapılmış 'olduğuna ilişkin bilgi notu ya da 'sağlığa zararlı madde içermediğine' dair uyarı aramalıdır. Satın almada su bazlı, alkol bazlı kalemleri tercih ederek, solvent bazlı kalemler kesinlikle satın alınmamalıdır.

Bazı tutkallarda da yapıştırıcı maddeyi eritmek için xylol, toluol, hexol ve tiner gibi organik çözücüler kullanılır. Bu tür organik çözücülerin kendisinin kanserojen olması yanında, çocuklarda koklama/çekme alışkanlığı yapmakta, diğer bağımlık yapan maddelerin kullanımına da zemin hazırlamaktadır. Bu nedenle, organik çözücülerle hazırlanmış (solvent bazlı) zamk yerine su bazlı ürünler tercih edilmelidir. Ele bulaşan zamkın, yıkama ile kolayca temizlenebilmesinin ürünün su bazlı olduğunun göstergesidir. Aksine ele bulaştırılan zamk su ile elden temizlenemiyor ise solvent bazlıdır ve bu tür zamklar çocuklardan uzak tutulmalıdır.

Okul alışveriş döneminde her yerde toptan ve perakende okul malzemesi satışları yapılıyor. Hatta yollarda seyyar satıcılarda, pazarlarda açılmış tezgâhlarda bile kırtasiye malzemeleri görülebiliyor. Bunların genelde Uzakdoğu'dan gelen ucuz ve sağlıksız ürünler olması dikkat çekiyor. Veliler çocuklarının okul ihtiyaçlarını daha ucuza satın alabilmek için buralardan alışveriş yapmamalı, yapacaklarsa da dikkatli olmalıdır. Türk Standardları Enstitüsü (TSE) onayı olmayan hiçbir ürünün güvenilirliği olmadığından, alınan ürünlerde çocukların sağlığı açısından özellikle TSE onayına dikkat edilmelidir. Bu konuda velilerin ve öğretmenlerin bilinçli olması ve Milli Eğitim Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı'nın denetim, eğitim ve uyarılarını sıklaştırması gerektir.

 

  • Paylaş