You are using an outdated browser. For a faster, safer browsing experience, upgrade for free today.
Blog & Makaleler

Gıda Etiket okur yazarı mısın?



Bunları Biliyor musunuz?

Gıda Etiket okur yazarı mısın?

Tüketiciyle üretici ve ürün arasında ki en önemli ve bilinçli iletişim aracı gıda etiketleridir. Her gün görüp de okumadığın birçok etiket aslında doğru beslenmenin yolunu çizer. Etiketler tüketicilere ürünlerle ilgili bilgi verdikleri, yanlış bilgilerden korunmalarını ve bilinçli seçimler yapabilmelerini sağladıkları için gıda  güvenliğinin önemli parçalarından birini oluşturur. Diyeti keyifli hale getirmek, her gıdadan belli miktarda tüketilebileceğini görebilmek için etiket okumayı bilmek çok önemlidir.  Gıda etiketinde çok sayıda bilgi yer almaktadır. Üretici firma, içerdikleri, parti numarası, net miktarı, son tüketim tarihi vb… Bunların tümü önemlidir ama üretim izni, raf ömrü ve içeriği hakkındaki bilgiler daha da önemlidir. Çünkü gıdanın yasallığı, güvenliği, gerçekliği ile yakından ilişkilidir.   Bu bilgilerin yer almadığı gıda maddesi, ambalajlı da olsa satın alınmamalı veya iade edilmelidir.

Satışa sunulan her gıda maddesinin ambalajında etiket bulunması zorunludur. Ürün etiketindeki ürünün adlandırılmasına dikkat edilmeli ve içindekiler bölümü incelenmelidir. Satın alınması düşünülen ürünün özellikleri etiket bilgileri ile karşılaştırılmalıdır. Meyve suyu, meyve nektarı, meyveli içecek gibi birbirine yakın isimlere sahip, ancak birbirinden farklı ürünleri alırken, o ürünün alınmak istenen ürün olup olmadığına özellikle dikkat edilmeli; ayrıca içindekiler bölümü okunarak ürünün içeriği hakkında bilgi sahibi olunmalıdır. Örneğin; alkolsüz içeceğin etiketindeki ürünün adlandırılmasına dikkat edilmelidir.

Gıda  etiketi dili

SON TÜKETİM TARİHİNİ KONTROL EDİN…

Ürünün, ambalajının üzerin­deki son tüketim tarihi ve raf ömrü dikkatle okunmalıdır. Son tüketim tarihi geçmiş ürünler alınmamalı ve bu ürünler için satıcı uyarılmalıdır. Son tüketim tarihi geçmiş veya üretim izni olmayan ürünleri satan satış yerleri, Tarım Orman İl Müdürlüklerine bildirilmelidir.

 ‘‘Son tüketim tarihi’’ etiketlemesi : Etiketteki bu ibarenin konması, paketlenmiş taze et, krem peynir, balık ya da kremalı pasta gibi çabuk bozulabilen ürünler için zorunludur. Bu tarih geçtiyse ürün asla satılmamalı ya da tüketilmemelidir.

Gıda etiketlerinde; besin öğeleri değerleri (karbonhidrat, protein, yağ, vitamin ve mineral miktarları) ;üretici firmaya ait bilgiler ve üretim izinleri;besinin içindekiler listesi, porsiyon miktarı, net ağırlığı gibi bilgiler yer alır. Eğer besin sağlığa yararlı potansiyel etkilere sahip ise (düşük yağlı, light, probiyotik ürünler vs ) bu etkilerin açıklandığı bölümde yine etikette yer alır.

LİGHT: Son dönemde popülaritesi iyice artmış olan “light” ürünler, referans olarak alınan ürünlere göre en az %25 daha az enerji veya %50 daha az yağ içermektedir. Unutma hiçbir light diyet ürün ‘’mucize zayıflatıcı’’ ya da ‘’0 kalori’’ değildir! Hayatının her anında olduğu gibi light ürün tüketirken de bir sınırın olmalı!

AZALTILMIŞ: Bazı paketli ürünlerin üzerinde “enerjisi azaltılmıştır” gibi cümlelere rastlayabilirsiniz. Bu ürünler, kendine benzer üretilmiş besinlere göre %25 oranında daha az enerji, yağ veya kolesterol içermektedir.

ZENGİNLEŞTİRİLMİŞ: Bu terimi biz diyetisyenler olarak çok seviyoruzJ Gıda sanayisinin tüketicinin sağlığı korumak amacıyla; çeşitli besin öğelerini besine üretim sırasında eklendiğini ifade eder. Örnek vermek gerekirse vitamin ve minerallerce zenginleştirilmiş kahvaltılık gevrekler, C vitamininden zenginleştirilmiş meyve suları,iyotlu tuz,… gibi ürünler zenginleştirilmiş ürünlerdir .

PASTÖRİZE: Süt ve yumurta gibi besinlerde vücuda faydalı olmayan tüm bakterilerin, yüksek ısıda kısa süre ısıtılıp hızla soğutulması ile yok edildiğini anlatan ifadedir .

UHT: Uzun ömürlü süt üretim teknolojisinde, süt çok kısa bir süre yüksek ısıya tabi tutularak içindeki tüm mikroorganizmalardan arındırılır. Bu işlem sırasında sütte besin değeri , vitamin, mineral kaybı olmaz! UHT süt ve süt ürünleri oda koşullarında açılmadan son kullanma tarihine kadar yaklaşık 3 ay bekletilebilir. Ancak ambalajı açıldıktan sonra buzdolabında (+4°C) saklanmalı ve 2 gün içerisinde tüketilmelidir.

GLUTEN İÇERİR-İÇERMEZ: Gluten, çölyak hastalarının barsaklarındaki hasar ve emilim bozukluğundan ötürü sindirilemeyen bir protein kompleksidir .Çölyak hastaları, gluten içeren hiçbir ürünü kullanmamalıdırlar. Çölyak hastalarındaki gibi tehdit edici bir durum olmasa da gluten hassasiyeti olan bazı bireylerde gluten içeren ürünler; şişkinlik,gaz,yorgunluk,migren gibi rahatsızlıklara sebep olmaktadır. Bu hastalar için özel olarak üretilen glütensiz ürünler mevcuttur. Bu besinleri tüketirken diyetisyenine danış ve besinin kalori, karbonhidrat,yağ,şeker içeriğine bakmayı ihmal etme!

FENİLALANİN İÇERİR-İÇERMEZ:Fenilalanin, fenilktonüri hastalarında metabolize edilemeyen bir aminoasittir .Bu nedenle fenilketonüri hastaları tarafından tüketilmemeleri gerekir .Ürünlerde yer alan bu bilgi, fenilketonüri hastalarını bilgilendirmeyi amaçlar . Çoğu diyet içeceklerde “Fenilalanin kaynağıdır” uyarısını görmeniz mümkündür.

ASPARTAM İÇERİR-İÇERMEZ: Aspartam vücutta yıkıldığında fenilalanin oluşturur .Bu nedenle fenilketonüri hastalarının aspartam kullanmamaları gerekir . Ürünlerde yer alan bu bilgi, fenilketonüri hastalarını bilgilendirmeyi amaçlar.

Gıda etiketlerinde aşağıdaki konuların  yazılması mecburidir.

  • • Gıda maddesinin adı,
  • • Bileşen listesi (çoktan aza),
  • • Alerjen bileşenler veya işlem yardımcıları,
  • • 22’nci maddede verilen özel bileşenler,
  • • Gıdanın net miktarı,
  • • Tavsiye edilen tüketim tarihi ya da son tüketim tarihi,
  • • Özel muhafaza ve/veya kullanım koşulları,
  • • Üretici veya ambalajlayıcı firmanın adı, ticari unvanı ve adresi,
  • • Menşe ülke,
  • • Gerekiyorsa kullanım talimatı,
  • • Hacmen %1.2 den fazla alkol içeren içeceklerde alkol miktarı,
  • • Gıda parti işareti veya numarası,
  • • Ağırlıklar, ölçüler,
ARTIK ETİKET OKUYARAK DAHA SAĞLIKLI YAŞA
  • Paylaş