Çocuklarda obeziteyi azaltmanın 20 yolu

Yaz geldi. Fazla kilolu çocukları fiziksel aktivitelere ve doğru beslenmeye yönlendirmek için en uygun zaman.

Etrafınıza dikkatle baktığınızda obezitenin çocuk ve gençler için de önemli sağlık sorunlarından biri, belki de en önemlisi ve en tehlikelisi haline geldiğini siz de göreceksiniz. Fazla kilolu ve şişman çocukların sayısı arttıkça sağlığı bozulan çocuklarımızın da sayısı artıyor. Sorun büyükler kadar onların da kalbini, damarlarını, dizlerini, bağışıklık sistemlerini, psikolojilerini etkiliyor. Kilosu artan çocuklarımızın fiziksel aktiviteleri azalıyor, arkadaş ilişkileri zayıflıyor, okul başarısı düşebiliyor. Daha da önemlisi güven kaybı ve benzeri ruhsal sorunlar başlıyor.
Çocuklarımız zamanlarının büyük bir kısmını yeniden evlerinde bizimle, aileleriyle geçirme fırsatı kazanacaktır. Bu güzel fırsatı fazla kilolu çocuğu olan aileler iyi değerlendirmeli. Onlarla daha fazla zaman geçirmek, sağlıklı ve doğru beslenme konusunda onlara daha fazla yardımcı olabilmek, fiziksel aktiviteye daha çok yönlendirebilmek bakımından tatil dönemi son derece önemli bir fırsat olabilir.

NELER YAPMALISINIZ?

İlk yapılması gereken, çocuğun gerçekten kilolu olup olmadığının değerlendirilmesidir. Kilolu olmayan bir çocuğa verilecek yanlış mesajlar, çocuğun gelecek hayatında kilo almadan korkarak çeşitli yeme bozukluklarına yakalanma riskini arttırabilir. Çocukların kilo değerlendirmeleri sadece sağlık profesyonelleri tarafından yapılmalıdır. Çocuğun büyüme eğrilerine göre değerlendirilmesi, bel çevresi ölçümleri ve yapılacak diğer ölçümler ile kesin sonuçlara ulaşılır.

Fazla kilolu veya şişman bir çocuğunuz varsa ona karşı ne fazla eleştirel ya da gereğinden çok kabul edici ve destekleyici bir tutum içinde olmayınız. Prensip olarak öncelikle sorunlarının çözümü için onlara destek olduğunuzu hissettiriniz ve onları her halleriyle seveceğinize ikna edin. İşe, uygun bir ortam ve zamanda onunla kilo sorunu hakkında konuşmakla başlayınız. Sert, hiddetli, eleştirel, azarlama tonunda çıkışlardan, onlara lakap takma gibi olumsuz tutumlardan kaçınınız. Her şeyden önce siz ve eşiniz onlar için iyi bir rol model olmaya çalışınız. Sorunun önemini ve niçin çözülmesi gerektiğini, çözümün nasıl daha eğlenceli ve keyifli bir hale getirileceğini anlatınız. Eğer problem biraz büyükse uzman bir hekim tarafından tıbbi bir denetimden geçirilmesinin, kilo sorununun varsa medikal nedenlerinin belirlenmesi gerektiğini unutmayınız. Şarlatan çözümlere, mucize reçetelere, palavra diyetlere itibar etmeyiniz.

1. Hazır yemek siparişini durdurun, yediklerini takip edin
2. Kesinlikle diyete sokmayınız. Daha sağlıklı yedirmeye, sağlıksız gıdalardan uzak tutmaya çalışınız.
3. Ne içtiğini de dikkatle izleyiniz. Çoğu çocuk gereksiz yere ve fazla miktarlarda gazoz, kolalı içecek ve meyve suyu konsantreleri içtiği için yağlanıyor. Su ve ayran içmeye teşvik edin. Meyve suyu isterse, günde bir bardağı geçmemek üzere taze sıkılmış meyve suları ile gideriniz.
4. Çay esaslı soğuk içeceklerden de uzak tutunuz. Bunların da içinde inanılmaz miktarlarda şeker veya sağlığa zararlı fruktoz var.
5. Sağlıklı beslenmenin esaslarını anlatın. Örneğin onlarla mutfakta daha çok zaman geçirip birlikte salata hazırlayıp yemek yaparken onlardan da yardım isteyin.
6. Daha çok sebze ve yoğurt yemeye, daha sık bakliyat tüketmeye teşvik edin.
7. Yağ, un ve şekerden zengin hazır besinleri evinize sokmayın. Bu üçlüyle yapılan ev yapımı yiyecekleri de olabildiğince azaltın.
8. Evinize hazır yemek siparişlerini durdurun. Onları pizzalar ve burgerlerden uzak tutmanın bir yolunu bulun.
9. Yemek porsiyonlarını küçültün, daha az ama daha kaliteli besin tüketmeye teşvik edin.
10. Ayaküstü atıştırmalarını engelleyiniz. Masaya oturarak ve sizinle birlikte yemelerini isteyin. Masada birlikte yemek, yiyecek miktarını azaltıyor, daha yavaş yeme kültürünü güçlendiriyor.
11. Tabağındaki yemeğini bitirmesi için ısrar etmeyin.
12. Gıdaları ceza veya ödül olarak kullanmayın.
13. Odalarında tek başına yemek yemelerine izin vermeyiniz.
14. Okulda ne yiyip içtiklerini takip edin ve okul yemeklerinin daha kaliteli hale gelmesi konusunda çalışmalar yapınız.
15. Çocuklar atıştırmayı severler ama siz onları sık ve az yemeye teşvik ediniz. Eğer atıştırma konusunda kararlılarsa düşük kalorili, sağlıklı atıştırmalara yöneltin. Kurabiye yerine elma, portakal, şeftali, kayısı; bisküvi yerine salatalık, tuzlu ve yağlı  cipsler yerine ceviz, badem, fındık tüketmelerini sağlayın.
16. Aktivite konusunda onlara yardımcı olun, mümkünse evinize yakın bir spor kulübüne üye yapın. Ev ve bahçe işlerinde onlardan yardım isteyin.
17. Bilgisayar oyunlarından uzak tutun. Bağımlılıklar genelde erken yaşta başlar, hayat boyu sürebilir.
18. 14 yaşından küçük çocukların kilo sorunlarında adres bir diyet uzmanı değil, çocuk sağlığı uzmanıdır. Eğer o önerirse tavsiye edeceği bir diyetisyenden yardım alabilirsiniz.
19. Çocuğunuzla kilosu ile ilgili konuşurken başta obezitenin zararlarından genel olarak bahsetmekle başlayabilirsiniz. Fakat dikkatli olmalısınız. Yanlış mesajlar, alaycı tavırlar, diğer çocuklarla kıyaslama ters etki yaratarak çocuğunuzun sizden uzaklaşmasına neden olabilir.
20. Özellikle genç kızlarda yaygın olarak görülen yememe takıntısı sorununa yakalanmamaları konusunda uyanık olun.

Çocukların kilo sorununun çözümünde en etkili iki temel değişimin ‘faydalı besinlere yönelmek' ve ‘eskiye oranla daha çok hareket etmek' olduğunu aklınızdan çıkarmayın.

• Paylaş